BUDAMA NEDİR?

Meyve ağaçlarının düzgün ve kuvvetli bir taç oluşturmalarını, uzun zaman iyi ve bol ürün vermelerini, verimden düşen ağaçların tekrar verimli hale getirilmeleri için ağaçların toprak üstü organlarına uygulanan kesme, bükme, tomurcuk, sürgün ve yaprak alma işlemlerinin tümüne budama denir.

Budama yapılmayan ağaçlarda;

* taç düzensiz gelişir,
* fazla verim nedeniyle dallar kırılır,
* küçük ve verimsiz meyve oluşur,
* sık dallanma sonucu iç kısımdaki dallar ışık almaz,
* kısa zamanda verim düşer,
* periyodisite (ürün bir yıl var ve bir yıl yok) görülür.
 
BUDAMANIN FAYDALARI

* Gövde üzerinde ana dalların sayıları ve dağılışları düzenlenerek meyve ağaçlarının sağlam,düzenli ve dengeli bir taç oluşturmaları sağlanır.
* Meyve ağaçlarının en kısa sürede ürün vermesine yardımcı olunur.
* Güneş ışığından ağacın iyi bir şekilde faydalanması sağlanmış olur.
* Budama ile meyve iriliği,meyve kalitesi ve meyve kabuk renklenmesi artar.
* Ağaç büyüklüğü ve dalların sıklığı direk kontrol altına alına bilir.
* Püskürtülerek yapılan ilaçlamanın etkinliği artırabilir.
* Hastalıklı ve kuru dallar alınarak mücadeleye yardımcı olunur.
* Alet ve ekipmanların çalışabilmesi için gerekli boşluklar oluşturulmuş olur.
* Verimden düşen ağaçlar budama ile gençleştirilerek yeniden verimli ağaçlara dönüşmeleri sağlanır.
* Bazı meyve türlerinde görülen bir yıl çok bir yıl az veya hiç ürün vermeme durumu azaltılmış olur.
* Hasat daha kolay yapılır.
 
BUDAMANIN GENEL KURALLARI NELERDİR

Meyve ağaçlarının budanma şekli, meyve tür ve çeşidine, ağaçların yaşına, toprak ve iklim koşullarına, budamadan beklenen amaca ve ağacın gelişme gücüne göre değişir. Bu nedenle her meyve tür ve çeşidinin değişik iklim ve toprak koşullarındaki gelişme gücünün ve bunların budamaya karşı gösterdiği tepkilerin iyi bilinmesi gerekir. Ayrıca dalların kesilmesi, bırakılacak ve kesilecek dalların iyi seçilmesi konusundaki genel kuralların da bilinmesi zorunludur. Bazı kurallar aşağıda sıralanmıştır:

BUDAMA ZAMANI

Budama zamanı, meyve ağacının toplu büyümesini, kesime karşı göstereceği tepkiyi, verimini, fizyolojik ve ekonomik ömrünü etkiler.Budama kış ve yaz (yeşil) olmak üzere iki ayrı ve zıt mevsimlerde yapılır. Kış budama zamanı, kışı ılık geçen yerlerde meyve ağaçlarının kış dinlenmesine girmelerinden sonraki süre, budama bakımından en uygun bir zaman dilimidir.Ancak kışı sert geçen şiddetli donlardan önce,budamanın yapılması doğru olmaz.Meyve ağaçlarını budamak için en uygun dönem, yaprak dökümünü izleyen günlerle ilkbahar gelişme periyodunun başlaması arasında geçen dönemdir Yaz budaması, yaz boyunca meyve ağaçlarında sürgünlerin seyreltilmeleri, uç alma, bükme, eğme, dalların açılarının genişletilmesi veya daraltılması işlemlerin tümüdür.Yaz budamasında amaç meyvelerin daha iyi renklenmelerini sağlamak, kış aylarında yapılacak budama işlemlerini azaltmak ve derim işleri ile kültürel işlemleri kolaylaştırmaktadır.Yaz budaması özellikle meyve ağaçlarının şekillendirme yıllarında yapılması gerekli olan önemli bir teknik işlemdir.Meyve ağaçlarında, yaz budaması ilkbahar gelişme periyodunun sonu ve yaz gelişme periyodu içerisinde sürgünler odunlaşmaya başladıktan sonra yapılabilir.

AMAÇLARINA GÖRE BUDAMA ÇEŞİTLERİ

(cevizde budama ve terbiye şekilleri)

*ŞEKİL BUDAMASI (TERBİYE): Meyve ağaçlarının toprak üstü organı olan taca verilecek şekil ekolojik şartlara ve ağacın morfolojik yapısına göre değişir.Günümüz de dünyada ve ülkemizde en yaygın olarak verilen şekil ‘Merkezi Lider Terbiye Sistemi’dir .Bu terbiye sistemi elma, armut, kayısı, kiraz, vişne, erik, şeftali ve ceviz gibi birçok meyve türü için en uygun şekildir.Biz burada ceviz türüne uygun olan sistemi sizlere anlatmaya çalışacağız.

“Merkezi Lider Terbiye Sistemi”: Bu tip budama şeklini çöğür, MM111, MM106 gibi kuvvetli veya yarı bodur gelişen anaçlar ve cevize uygulamak mümkündür.Genç elma ağaçları ve ceviz için en kolay terbiye sistemi modifiye lider dal sistemidir. Cevizler bir anda yapılan fazla ve şiddetli budamalar karşısında ani strese girebilen ve toparlanmaları uzun zaman süren ağaçlardır. Özellikle,yarı dik büyüyen ve erken meyveye yatan, yan dal verimi yüksek ithal fidanlarda dikimin hemen sonrasında budama programı hemen başlatılmalı değişik zamanlarda ve değişik biçimlerde devam ettirilmelidir.

Cevizde yapılacak budamalar sırası ile şunlardır

Göz Budaması: Dalların gövdeye geniş açı yapmaları sağlanır.
Şekil Budaması: Çeşite uygun dengeli bir taç oluşturur.
Ürün budaması: Meyve periyodisetisini düzene koyar,kaliteyi artırır.
Bakım budaması: Hastalıklı dallar budanarak ağaç gençleştirilir.

Bu kategoride ürün bulunamadı.